Làm thế nào để nhận biết trẻ tự kỷ với trẻ em phát triển bình thường khác. Dưới đây là một số ví dụ có thể giúp cha mẹ nhận biết các dấu hiệu bệnh tự kỷ sớm theo từng giai đoạn ???
Trước hết ta cần phải hiểu tự kỷ là gì?, tự kỷ hay xảy ra với những trẻ có biểu hiển như thế nào?
Tự kỷ là một tập hợp các rối loạn phát triển lan tỏa ở mức độ khác nhau từ nhẹ đến nặng, có khởi phát sớm từ khi trẻ trước 3 tuổi và diễn biến kéo dài. Biểu hiện chung của tự kỷ bao gồm những khiếm khuyết trong 3 lĩnh vực là kém tương tác xã hội, kém giao tiếp và hành vi bất thường. bên cạnh đó, trẻ thường có rối loạn cảm giác, nhiều trẻ có kèm theo tăng động và chậm trí tuệ. Tỉ lệ chẩn đoán trẻ mắc tự kỷ trong những năm gần đây có xu hướng tăng lên với tần xuất gặp 1/100 trẻ, trong đó tự kỷ điển hình chiếm 16,8%, trẻ trai bị nhiều hơn trẻ gái 6 lần.
Dưới đây là 05 biểu hiệu của một trẻ tự kỷ
- Trẻ chị chậm nói
Có một nỗi lo ngày càng lớn trong các bậc cha mẹ hiện đại, đó là số lượng trẻ chậm nói đang ngày càng tăng. Trong khi một số bà mẹ tỏ ra lo lắng thái quá và lo rằng bé tự kỷ thì cũng có không ít các chị em lại tự AQ và cố an ủi bằng những quan niệm dạng như “trẻ con phát triển nhanh chậm khác nhau mà!”, “nó đi sớm nên đương nhiên phải nói muộn” hay “Con chị A… mãi 3, 4 tuổi mới nói, vẫn thông minh và lanh lợi chứ có gì đâu”.
Thực tế, đúng là mỗi trẻ đều có một mức độ phát triển khác nhau phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, hoàn cảnh sống, cách giáo dục của bố mẹ…Tuy nhiên hầu hết các bé trước 24 tháng đều nên nói được 25 từ cơ bản. Nếu không, có thể coi là chậm nói.
Các triệu chứng tự kỉ tiềm ẩn bao gồm không có các cử chỉ như chỉ hoặc vẫy tay, không nói khi 16 tháng, không nói được hai từ có nghĩa khi 24 tháng.
2. Giao tiếp xã hội hạn chế
Những đứa trẻ khỏe mạnh cho thấy mối liên hệ với người xung quanh bằng cách cười, ôm hay nhìn nhận biết. Nếu con bạn không bày tỏ một nụ cười hoặc biểu hiện một thái độ vui vẻ vào lúc 6 tháng tuổi, đó có thể là một dấu hiệu của tự kỉ.
Tiếp xúc bằng mắt cũng là một vấn đề với những người tự kỉ, vì nó liên quan đến khả năng đọc và diễn giải biểu hiện trên khuôn mặt người khác
3. Hành vi lặp lại
Theo các chuyên gia “vỗ tay, lắc lắc, nhảy và xoay, sắp xếp và sắp xếp lại đồ vật, lặp lại các âm thanh, từ ngữ hay câu nói” là những hành vi phổ biến ở trẻ tự kỉ.
4. Phản ứng khi buộc phải thay đổi
Trẻ tự kỉ có thể chú ý đến trật tự mà không có mục đích gì. Ví dụ chúng có thể dành hàng giờ sắp xếp đồ chơi và phân loại chúng theo màu sắc hoặc kích thước thay vì chơi với đồ chơi.
Thói quen là một phần quan trọng trong cuộc sống và tất cả chúng ta đều cảm thấy không thoải mái nếu phải thay đổi cách làm việc thông thường của mình. Nhưng nếu con bạn trở nên suy sụp khi được yêu cầu phải làm điều gì đó khác đi, đó có thể là một dấu hiệu của chứng tự kỉ.
Ở trẻ nhỏ, điều này có thể dẫn đến hành vi giận dữ. Khi trẻ lớn hơn, các triệu chứng tự kỷ có thể tự nhận ra trong các hành vi lặp đi lặp lại như bước đi liên tục hoặc vặn xoắn tay vào nhau khi lo lắng.
Ngoài ra có một số biểu hiện cũng dến đến trẻ bị tự kỷ như:
Trẻ chậm nói có phải là tự kỷ?
Chậm nói là một trong những dấu hiệu khá điển hình của hội chứng tự kỷ. Tuy nhiên không phải lúc nào trẻ chậm nói cũng là tự kỷ. Trẻ chậm nói có thể chia làm hai dạng: Chậm nói thông thường và chậm nói do khiếm khuyết về sự phát triển của não bộ- chứng tự kỷ.
Nếu bên cạnh việc chậm nói thông thường, trẻ có thêm một vài các biểu hiện như khả năng hiểu lời của trẻ không tốt, khó ngủ, giấc ngủ không sâu, hành vi bất thường lặp lại, khó hòa nhập, thích một mình thì cha mẹ cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở chuyên khoa tâm bệnh để làm test tâm lý và loại trừ. Còn nếu trẻ chỉ bị chậm nói thông thường thì cha mẹ có thể dạy bé phát triển ngôn ngữ tại nhà hoặc cho bé tiếp xúc với cộng động như đi lớp, không cho trẻ sử dụng máy tính, điện thoại và các thiết bị điện tử.
Một số dấu hiệu nhận biết tự kỷ ở trẻ
– Thiếu hụt những kỹ năng tương tác xã hội như: trẻ ít giao tiếp bằng mắt, khi được gọi tên trẻ ít quay đầu đáp ứng; Khi muốn thứ gì trẻ không chịu chỉ tay mà kéo tay người khác; Có ít cử chỉ giao tiếp; Trẻ thường chơi một mình, không hợp tác và không biết chia sẻ với bạn; Luôn làm theo ý thích riêng, không biết khoe những thứ trẻ thích; Chỉ gắn bó với một vài người thân hoặc với một giáo viên mà trẻ thích, không để ý đến thái độ của người khác và thường quan tâm đến đồ vật nhiều hơn là để ý tới mọi người.
– Bất thường về giao tiếp và ngôn ngữ như: chậm nói hoặc đã nói được nhưng rồi lại không nói; Rất hay phát ra những âm vô nghĩa; Khi dạy trẻ nói nhưng không nói theo; Một số trẻ thường nhại lời người khác, nhại quảng cáo, chỉ nói khi có nhu cầu thiết yếu; Ngôn ngữ thụ động, không biết đặt câu hỏi, hỏi một câu nhiều lần, dùng sai đại từ sai ngữ pháp; Không biết đối đáp hội thoại; Giong nói khác thường, không tròn rõ, thiếu diễn cảm, nói nhanh… Không biết chơi giả vờ tưởng tượng mang tính xã hội.
– Có những hành vi bất thường về hành vi, thói quen và ý thích thu hẹp như: đi kiễng gót, đi giậm mạnh chân, xoay tròn người…; Có những thói quen rập khuôn theo kiểu lạp đi lặp lại; Ý thích thu hẹp, cách chơi đơn điệu kéo dài; Cuốn hút nhiều giờ xem quảng cáo, băng hình, điện thoại, quay bánh xe; Tay luôn cầm theo một thứ không thông dụng như bút, que, tăm, giấy…Có khoảng treen 70% trẻ tự kỷ có biểu hiện tăng động, không phản ứng với nguy hiểm.
– Rối loạn cảm giác như sợ khi nghe tiếng động to nên khóc hoặc bịt tai, che mắt hoặc chui vào góc do sợ ánh sáng.
– Có khoảng 60-70% trẻ tự kỷ có chậm phát triển trí tuệ kèm theo, một số trẻ lại có khả năng đặc biệt như bắt chước làm theo đúng những gì trẻ nhìn thấy…
– Có dấu hiệu sớm nguy cơ của tự kỷ như: khi 12 tháng, trẻ không bập bẹ nói và chưa biết chỉ ngón tay hoặc không có những cử chỉ điệu bộ giao tiếp phù hợp, 16 tháng chưa nói từ đơn, 24 tháng chưa nói được câu 2 từ hoặc nói chưa rõ; Trẻ bị mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội ở bất kỳ lứa tuổi nào.
Phân loại hội chứng tự kỷ
Tự kỷ là hội chứng gồm nhiệu triệu chứng kết hợp với nhau gồm:
– Tự kỷ điển hình: gồm các dấu hiệu trong 3 lĩnh vực về kém tương tác xã hội, giảm giao tiếp và hành vi bất thường.
– Tự kỷ nhẹ, tự kỷ không điển hình như: có một số dấu hiệu thuộc 1 hoặc 2 trong 3 lĩnh vực kể trên.
– Tự kỷ chức năng cao, hội chứng Asperger như: nói được, có trí tuệ hoặc có một số khả năng đặc biệt nhưng có dấu hiệu bất thường về tương tác xã hội.
Diễn biến của tự kỷ
– Khi trẻ lớn lên thường đi học muộn, ít hòa nhập với bạn, khó khăn ngôn ngữ giao tiếp, không hiểu nghĩa bóng của từ ngữ, khó khăn về học tập, nhất là những môn xã hội. Hành vi định hình hoặc ý thích thu hẹp có thể thay đổi từ thứ này sang thứ khác, có tính hung hăng, tăng động hoặc thu mình, lo âu, ảm ảnh sợ hãi.
– Một số trẻ tự kỷ ở mức độ nhẹ- trung bình nếu được can thiệp sớm có thể hòa nhập tại các trường học. Với những trẻ có ngôn ngữ giao tiếp và có trí tuệ, sau này lớn lên có thể sống tự lập, có việc làm phù hợp với năng lực, tuy nhiên vẫn thường sống khép kín.
– Có khoảng 50% trẻ tự kỷ thể nặng điển hình có thể không nói được hoặc chỉ nói được rất ít ở tuổi trưởng thành. Nếu không được can thiệp, khi lớn lên trẻ tự kỷ phải sống phụ thuộc vào gia đình, không hòa nhập, thích nghi được với cuộc sống./.
Một giải pháp mới giúp trẻ giảm thiểu những dấu hiệu tự kỷ ???
Bạn hãy cùng bé hoàn thiện không gian sống với Tranh dán tường Mica 3D – Giúp trẻ nhận biết màu sắc
Ngoài ra tranh việc bạn và bé cùng nhau hoàn thiện bức tranh cũng giúp cho trẻ được tham gia các hoạt động thể chất kèm theo tư duy (ghép tranh sao cho đúng)… giúp trẻ cải thiện khả năng trí nhớ
Tranh dán tường Mica 3D – kết hợp trang trí vừa kết hợp là phương thức học tập giúp trẻ rèn luyện tiếng anh mỗi ngày thông qua tranh dán tường mica (chủ đề học tập).
